Şanlıurfa, sahip olduğu farklı ekosistemler sayesinde zengin bir yaban hayatına sahiptir. Harran Ovası’nın sıcak ve kurak ikliminden, Fırat Nehri’nin sulak alanlarına ve Tek Tek Dağları’nın kayalık ve ormanlık bölgelerine kadar pek çok farklı habitat barındırır. Bu çeşitlilik, birçok endemik ve nadir türe ev sahipliği yapmasını sağlar.
Yılanlar ve Kertenkeleler:
Kurt, tilki, yaban domuzu, tavşan ve porsuk gibi türler burada bulunur.Şanlıurfa, farklı ekosistemleri sayesinde çok çeşitli bir yaban hayatına ev sahipliği yapmaktadır. Özellikle Kelaynaklar, Ceylanlar ve Fırat Turnası gibi özel türler, Şanlıurfa'nın doğal mirasını daha da değerli kılmaktadır. Koruma alanları ve doğal yaşam alanları sayesinde bölgedeki biyolojik çeşitlilik korunmaya çalışılmaktadır.Eğer Şanlıurfa’ya yolun düşerse, bu doğal zenginlikleri görmek için Kızılkuyu Ceylan Sahası, Tek Tek Dağları ve Birecik Kelaynak Üretim Merkezi gibi yerleri ziyaret edebilirsin!
1. Memeliler (Karasal Yaban Hayatı)
Şanlıurfa, geniş bozkırları ve dağlık bölgeleriyle birçok memeli türe ev sahipliği yapmaktadır:Yırtıcı Memeliler:
- Kurt (Canis lupus) → Dağlık ve ormanlık alanlarda görülür.
- Çakal (Canis aureus) → Küçük memeliler ve leşlerle beslenir.
- Kızıl Tilki (Vulpes vulpes) → Bozkırlarda yaygındır.
- Vaşak (Lynx lynx) → Nadir görülür, genellikle dağlık bölgelerde yaşar.
- Porsuk (Meles meles) → Ormanlık ve kayalık alanlarda bulunur.
- Kemirgenler ve Küçük Memeliler:
- Sincap (Sciurus anomalus) → Ağaçlık bölgelerde görülür.
- Yaban Tavşanı (Lepus europaeus) → Açık alanlarda sık rastlanır.
- Oklu Kirpi (Hystrix indica) → Gece aktif olan, dikenli bir kemirgendir.
Büyük Memeliler:
- Yaban Domuzu (Sus scrofa) → Ormanlık ve sulak alanlarda yaşar.
- Ceylan (Gazella subgutturosa) → Şanlıurfa’nın en özel yaban hayvanlarından biridir. Kızılkuyu Ceylan Üretme Sahası'nda korunmaktadır.
2. Kuşlar (Ornitolojik Zenginlik)
Şanlıurfa, göç yolları üzerinde yer aldığı için hem yerleşik hem de göçmen kuşlar için önemli bir yaşam alanıdır. Özellikle Fırat Nehri, Birecik Baraj Gölü ve Halfeti gibi sulak alanlar kuş çeşitliliği açısından zengindir.Yırtıcı Kuşlar:
- Kaya Kartalı (Aquila chrysaetos) → Dağlık bölgelerde nadir görülür.
- Şahin (Buteo buteo) → Bozkırlarda sık rastlanır.
- Tilkikuyruk (Milvus migrans) → Sulak alanlar ve bozkırlarda yaşar.
- Puhu (Bubo bubo) → Türkiye’nin en büyük baykuş türü, kayalık alanlarda bulunur.
Su Kuşları:
- Flamingo (Phoenicopterus roseus) → Göç dönemlerinde Birecik Barajı’nda görülür.
- Karabatak (Phalacrocorax carbo) → Fırat Nehri kıyılarında yaşar.
- Yeşilbaş Ördek (Anas platyrhynchos) → Sulak alanlarda yaygındır.
- Sakarmeke (Fulica atra) → Göllerde ve barajlarda bulunur.
Özel Türler:
- Kelaynak (Geronticus eremita) → Dünya çapında nesli tükenme tehlikesi altında olan bu kuş, Türkiye'de sadece Birecik’te koruma altındadır.
- Gri Balıkçıl (Ardea cinerea) → Fırat Nehri kıyılarında sık görülür.
- Toy Kuşu (Otis tarda) → Büyük, nadir bulunan bozkır kuşlarından biridir.
3. Sürüngenler ve Amfibiler
Şanlıurfa’nın sıcak ve kurak iklimi, birçok sürüngen türüne de ev sahipliği yapmaktadır.Yılanlar ve Kertenkeleler:
- Çöl Kobrası (Walterinnesia aegyptia) → Türkiye'de nadir görülen zehirli bir yılan türüdür.
- Koca Engerek (Macrovipera lebetina) → En büyük engerek türlerinden biridir.
- Bozkır Kertenkelesi (Lacerta media) → Kayalık ve bozkır alanlarda sık rastlanır.
- Mahmuzlu Tosbağa (Testudo graeca) → Kurak alanlarda yaşayan kara kaplumbağasıdır.
- Kurbağalar ve Semenderler:
- Yeşil Kurbağa (Pelophylax ridibundus) → Sulak alanlarda yaşar.
- Şeritli Semender (Ommatotriton ophryticus) → Ender görülen bir türdür.
4. Balık Türleri
Fırat Nehri ve Birecik Barajı, Şanlıurfa'nın balık çeşitliliğini artırmaktadır. Burada birçok tatlı su balığı türü yaşar.- Fırat Turnası (Luciobarbus esocinus) → Fırat’a özgü büyük bir balık türüdür.
- Tatlısu Kefali (Squalius cephalus) → Yaygın tatlı su balıklarından biridir.
- Gümüş Balığı (Atherina boyeri) → Baraj göllerinde bulunur.
5. Korunan Alanlar ve Yaban Hayatı Sahaları
Kızılkuyu Ceylan Üretme Sahası
- Nesli tükenmekte olan Ceylan (Gazella subgutturosa) türünün korunması için oluşturulmuş bir bölgedir.
- Yaklaşık 75.000 hektarlık bir alana yayılmıştır.
- Birecik Kelaynak Üretim Merkezi
- Dünyada nesli tükenme tehlikesiyle karşı karşıya olan Kelaynaklar burada koruma altındadır.
Tek Tek Dağları Milli Parkı
Bozkır, ormanlık ve kayalık alanlarıyla çeşitli memelilere ve kuşlara ev sahipliği yapmaktadır.Kurt, tilki, yaban domuzu, tavşan ve porsuk gibi türler burada bulunur.Şanlıurfa, farklı ekosistemleri sayesinde çok çeşitli bir yaban hayatına ev sahipliği yapmaktadır. Özellikle Kelaynaklar, Ceylanlar ve Fırat Turnası gibi özel türler, Şanlıurfa'nın doğal mirasını daha da değerli kılmaktadır. Koruma alanları ve doğal yaşam alanları sayesinde bölgedeki biyolojik çeşitlilik korunmaya çalışılmaktadır.Eğer Şanlıurfa’ya yolun düşerse, bu doğal zenginlikleri görmek için Kızılkuyu Ceylan Sahası, Tek Tek Dağları ve Birecik Kelaynak Üretim Merkezi gibi yerleri ziyaret edebilirsin!
